Awiofobia - jak pokonać strach przed lataniem samolotem?

Dla jednych podniebne podróżowanie jest czymś ekscytującym, dla innych to źródło stresu i traumatyzujące przeżycie. Choć samolot uważany jest za najbezpieczniejszy środek transportu, u wielu osób na samą myśl o lataniu pojawia się paraliżujący lęk i strach, znany jako awiofobia. Jak go pokonać?

Czym jest awiofobia?

Awiofobia, nazywana również aerofobią, to silny, często irracjonalny lęk przed lataniem samolotem. Osoba cierpiąca na tę fobię odczuwa dyskomfort, lęk, stres, a nawet strach na myśl o locie. Samo wejście na pokład samolotu może się dla niej okazać ogromnym wyzwaniem.

W niektórych przypadkach objawy lęku są w stanie wystąpić nawet podczas planowania podróży lotniczych. Aerofobia często występuje także u osób, które nigdy nie podróżowały samolotem.

Awiofobia dotyka milionów osób na świecie. Szacuje się, że na lęk przed lataniem może cierpieć nawet 30 proc. społeczeństwa.

Objawy występujące w przypadku strachu przed lataniem samolotem

Lęk przed lataniem samolotem może objawiać się na wiele sposobów. Symptomy są często bardzo silne, a czasem nawet paraliżujące. Dzielimy je na:

• Objawy fizyczne - strach przed lataniem samolotem może dawać fizjologiczne objawy takie jak przyspieszone bicie serca, przyspieszone tętno, płytki oddech lub przyspieszony oddech, zawroty głowy, wzmożone napięcie mięśniowe, drżenie rąk, a nawet uczucie dławienia. U niektórych osób występują także problemy żołądkowo-jelitowe.
• Objawy emocjonalne - osoby cierpiące na awiofobię na samą myśl o lataniu samolotem odczuwają silny strach, nad którym ciężko zapanować. Nie są w stanie pozbyć się irracjonalnych myśli, obsesyjnego myślenia o niebezpieczeństwie, które może nastąpić na pokładzie samolotu. Poczucie bezradności w kontrolowaniu potencjalnej sytuacji zagrożenia często powoduje złość, frustrację i poczucie przygnębienia.

Skąd bierze się dyskomfort związany z lataniem?

Strach przed lataniem samolotem może mieć różne źródła. Bardzo często jest wynikiem połączenia się kilku czynników, występujących w sytuacjach stresogennych.

Lęk przed lataniem a traumatyczne przeżycia

U osób, które podczas poprzednich lotów samolotem miały nieprzyjemne doświadczenie takie jak turbulencje czy awaryjne lądowanie, może rozwinąć się strach przed lataniem. Do pojawienia się fobii przyczyniają się nawet historie o traumatycznych przeżyciach innych osób.

Brak poczucia kontroli podczas podróży samolotem

Wiele osób cierpiących na fobię przed lataniem odczuwa lęk spowodowany brakiem kontroli nad sytuacją i własnym losem. Pasażerowie samolotu są zmuszeni powierzyć go pilotom i załodze. Brak kontroli nad sytuacją przyczynia się do obniżenia poczucia bezpieczeństwa i sprawia, że pojawiają się obawy związane z podróżą.

Lęk wysokości a lot samolotem

Innym czynnikiem przyczyniającym się do awiofobii jest lęk wysokości. Strach pojawia się przez świadomość znajdowania się wysoko nad ziemią. Lęk zwiększa poczucie braku kontroli otoczenia i samej wysokości.

Odczuwanie klaustrofobii w trakcie lotu

Częstym źródłem stresu jest lęk przed przebywaniem w zamkniętych pomieszczeniach, czyli klaustrofobia. Samoloty mogą wydawać się ciasne i ograniczające, a świadomość przebywania w nich kilkanaście kilometrów nad ziemią, bez szansy na ucieczkę, potęguje strach przed lataniem samolotem.

Zwalczanie awiofobii - jak wejść na pokład samolotu bez stresu?

Aby skutecznie pokonać awiofobię, potrzeba sporo czasu i wysiłku. Pomimo tego wiele osób odnosi sukces w przezwyciężaniu lęku. Warto zastosować różne techniki, które pomogą zwalczyć strach przed lataniem samolotem.

Edukacja i zrozumienie lotnictwa

Aerofobia bywa wynikiem błędnych wyobrażeń na temat zasad działania samolotu oraz jego możliwości technicznych. Należy pamiętać, że personel pokładowy dołoży wszelkich starań, aby zapewnić bezpieczeństwo pasażerom. Zrozumienie tych kwestii może pomóc zredukować lęk przed podniebnymi podróżami.

Warto także zwrócić uwagę na statystyki dotyczące bezpieczeństwa lotów. Ryzyko śmierci w katastrofie lotniczej jest znacznie mniejsze niż w wypadku samochodowym, a samoloty uchodzą za jeden z najbezpieczniejszych środków transportu na świecie.

Techniki relaksacyjne

Zastosowanie technik oddechowych, medytacyjnych oraz wizualizacyjnych przyczynia się do uspokojenia nerwów i obaw związanych z lataniem. Głęboki, równomierny wdech i wydech pozwoli uspokoić umysł i ciało.

Tworzenie w umyśle pozytywnych obrazów związanych z lataniem może dodatkowo pomóc zwalczyć aerofobię.

W pokonaniu strachu przed lataniem istotna może okazać się również technika świadomego wyzwalania napięcia mięśni, nazywana treningiem relaksacyjnym Jacobsona lub progresywną relaksacją mięśni. Polega na napinaniu, a następnie rozluźnianiu poszczególnych partii mięśniowych. Technika ta prowadzi do głębszego relaksu i stanu rozluźnienia.

Inną, przydatną techniką relaksacyjną jest trening autogenny Schultza. Oznacza wprowadzenie się w stan głębokiego relaksu poprzez koncentrację na odczuciach fizycznych takich jak ciężkość i ciepło w ciele. Zastosowanie metody może wpłynąć na regulowanie emocji i stresu związanego z lataniem.

Przygotowanie do lotu

Aby zwalczyć awiofobię, warto odpowiednio przygotować się do lotu i zadbać o dobre samopoczucie. Przyjedź na lotnisko wcześniej, aby nie narażać się na dodatkowy stres związany z podróżą samolotem. Zjedz lekki posiłek i unikaj środków pobudzających takich jak kawa lub alkohol - mogą dodatkowo nasilać dyskomfort związany ze zmianami ciśnienia w samolocie.

W pokonaniu strachu przed lataniem pomocne będzie także zapoznanie się z procedurami obowiązującymi na lotnisku i na pokładzie samolotu.

Stopniowe oswajanie z lataniem

Regularne podróżowanie samolotem może pomóc zwalczyć lęk przed lataniem. Podróżując samolotem z większą częstotliwością, przyczyniamy się do złagodzenia lęku przed lataniem. Z czasem stres podczas podróży samolotem stanie się mniejszy.

Leczenie lęku przed lataniem

Zaprezentowane powyżej metody i techniki relaksacyjne zwalczające strach przed lataniem mogą zadziałać w przypadku osoby z łagodną awiofobią i nieklinicznym lękiem przed podróżowaniem samolotem. Jeśli fobia jest zbyt silna, należy zwrócić się do specjalisty, który oceni stan pacjenta.

Najskuteczniejszą, powszechnie stosowaną terapią leczenia fobii przed lataniem i zaburzeń zachowania jest terapia behawioralno-poznawcza.

Psychoedukację pacjenta stosuje się w celu zmiany sposobu myślenia, wyeliminowania przyczyn powstawania fobii. Terapia pozwala pokonać strach przed lataniem i zwalczyć zaburzenia lękowe.

W leczeniu aerofobii wykorzystuje się także farmakoterapię. Odgrywa raczej rolę wspomagającą i nie stanowi jedynej metody umożliwiającej pokonanie strachu przed lataniem.