Turbulencje w samolocie - czy jest się czego bać?

Turbulencje w samolocie są częstym źródłem stresu dla pasażerów. Niestety, dla niektórych z nich to powód do całkowitego zrezygnowania z podróży lotniczych. Choć zjawisko to może wydawać się nieprzyjemne, zrozumienie go znacznie pomoże zwiększyć komfort pasażerów.

Czym są turbulencje w samolocie? Jakie są przyczyny ich występowania? Czy turbulencje wpływają na bezpieczeństwo podróży? Wyjaśniamy!

Czym są turbulencje w samolocie?

Turbulencje to zjawisko występujące w trakcie lotu. Polega na nagłych i gwałtownych zmianach przepływu powietrza wokół samolotu. Objawiają się one krótkimi i niespodziewanymi ruchami maszyny takimi jak wstrząsy, lekkie drgania czy opadanie i unoszenie. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nagłe ruchy samolotu nie koniecznie są zagrożeniem dla lotu, ale przewidywalnym i normalnym zjawiskiem w lotnictwie.

Przyczyny turbulencji - prądy konwekcyjne i nie tylko

Jedną z najczęstszych przyczyn turbulencji są prądy konwekcyjne. To pionowe, nieregularne ruchy powietrza powstające, gdy ciepłe, rzadsze powietrze unosi się, a zimne opada. Turbulencje mogą być również spowodowane zawirowaniem powietrza, zjawiskami atmosferycznymi takimi jak burze, szybkimi prądami strumieniowymi czy też wirami powietrznymi pozostawionymi przez inne samoloty.

Rodzaje turbulencji

Wyróżniamy kilka rodzajów turbulencji. Każdy z nich ma swoje specyficzne przyczyny oraz okoliczności, w których może wystąpić. Mogą przybierać różną siłę, w zależności od warunków pogodowych. Jakie rodzaje występują najczęściej?

Turbulencje termiczne

Powstają w wyniku unoszenia się ciepłego powietrza. Są związane ze wspomnianymi wyżej prądami konwekcyjnymi. Często występują w słoneczne dni oraz w rejonach, gdzie słońce nagrzewa mocno powierzchnię ziemi.

Turbulencje mechaniczne

Tworzą się, gdy wiatr napotka przeszkody terenowe takie jak góry, budynki, wybrzeża lub drzewa. Powoduje to przede wszystkim zmiany ruchu powietrza. Im większa będzie prędkości wiatru, tym silniejsza będzie turbulencja.

Turbulencje czystego nieba (Clear Air Turbulence, CAT)

Pojawiają się na czystym powietrzu na dużych wysokościach, nie mając związku z chmurami. Mają powiązanie z nagłymi zmianami kierunku i prędkości wiatru w danym miejscu, zwanymi uskokami wiatru.

Turbulencje CAT są trudne do wykrycia i przewidzenia. Rzadko powodują poważne problemy, ale nagłe wstrząsy mogą zaskoczyć pilotów i pasażerów.

Turbulencje czołowe

Powstają, gdy spotkają się fronty atmosferyczne przynoszące masy powietrza o różnych prędkościach, temperaturach i gęstości. Dla przykładu, ciepłe powietrze nachodzi z jednego kierunku, a zimne z drugiego. Zmiany w ruchu powietrza mogą spowodować turbulencje w samolocie.

Gdzie najczęściej występują turbulencje?

Turbulencje występują praktycznie na całym świecie. Są jednak obszary, gdzie częstotliwość i intensywność ich powstawania jest największa. To przede wszystkim pasma górskie i wzniesienia takie jak Alpy, Andy i Himalaje. Gdy wiatr napotka przeszkody, np. góry, dochodzi do zawirowania powietrza.

Zdarza się także, że samolot napotyka turbulencje nad terenami o wysokiej temperaturze. Dzieje się tak, kiedy rozgrzane powietrze unosi się nad gorącymi powierzchniami, np. pustyniami, w słoneczne dni.

Turbulencje w samolocie a bezpieczeństwo podróży

Chociaż turbulencje w samolocie mogą wydawać się niepokojące, nie ma powodów do obaw. Jest to zjawisko całkowicie normalne i nieodłączny element podniebnych podróży. Nowoczesne samoloty są projektowane tak, by sprostać ekstremalnym warunkom. Ponadto w lotnictwie wypracowano szereg procedur, które zmniejszają wpływ turbulencji na bezpieczeństwo i komfort podróży.

Silne turbulencje - jak sobie z nimi radzić?

Turbulencje zazwyczaj nie stanowią zagrożenia. Jeśli jednak wystąpią, powinniśmy zastosować się do kilku wskazówek. Dzięki temu znacznie zmniejszymy dyskomfort związany z pojawieniem się silnych turbulencji.

Zachowanie spokoju w trakcie turbulencji

Piloci oraz personel pokładowy są przeszkoleni do odpowiedniego działania, gdy pojawią się mocne turbulencje. Pasażerowie powinni zaufać ich doświadczeniu i pozostać spokojni. Co więcej, zrozumienie, czym tak właściwie są turbulencje, a także, że są całkowicie normalnym zjawiskiem w lotnictwie, może pomóc w przezwyciężeniu strachu przed nimi.

Zapięcie pasów bezpieczeństwa podczas turbulencji

W trakcie lotu pasy bezpieczeństwa muszą być zapięte obowiązkowo w trakcie startu i lądowania. Warto jednak, aby osoby obawiające się turbulencji skorzystały z zapiętych pasów podczas całego lotu. Pozwoli to uniknąć obrażeń przy gwałtownych wstrząsach.

Słuchanie instrukcji załogi w razie turbulencji

Choć efekty turbulencji wpływają na komfort podróżujących, piloci i załoga samolotu są w pełni przygotowani na ich wystąpienie. Wiedzą, jak zapewnić bezpieczeństwo pasażerom. Dlatego należy słuchać ogłoszeń i instrukcji wydawanych przez załogę, dostosowanych do aktualnych warunków.

Co robią piloci w przypadku wystąpienia turbulencji?

Podczas turbulencji piloci podejmują różne działania dla zapewnienia bezpieczeństwa pasażerów i załogi. Na bieżąco śledzą prognozy pogody, sprawdzając, jak silne są drgania i jak długo mają trwać. Aby uniknąć strefy turbulencji, są w stanie zmienić wysokość lotu, a nawet jego trasę. Włączają również sygnał zapięcia pasów, by pasażerowie i załoga byli przygotowani na ewentualne wstrząsy. Mogą też zwrócić się bezpośrednio do pasażerów przez system nagłośnienia, aby ich uspokoić i podać informacje o następnych działaniach.

Turbulencje w samolocie to naturalne zjawisko, które może wystąpić w trakcie lotu. Nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa pasażerów, jednak dla wielu z nich są źródłem niepotrzebnego stresu i lęku przed podróżą. Zrozumienie, czym są i co powoduje turbulencje, a także jak sobie z nimi radzić, uczyni podróż znacznie bardziej komfortową.