Rejestracje samolotów - na czym polega międzynarodowy kod samolotowy?

Będąc na lotnisku, mogłeś zwrócić uwagę na napisy i oznaczenia na kadłubie samolotu. To międzynarodowy kod samolotowy, potocznie nazywany numerem rejestracyjnym samolotów. Czym tak właściwie jest? Jak się go nadaje? Wyjaśniamy!

Czym jest międzynarodowy kod samolotowy?

Międzynarodowym kodem samolotowym nazywamy unikalny kod identyfikacyjny przypisany do każdego statku powietrznego, który jest zarejestrowany w danym kraju. Można go porównać do tablicy rejestracyjnej samochodu. Umieszczanie znaków rozpoznawczych na statkach powietrznych służy do identyfikacji samolotów w rejestrach lotniczych, a także podczas operacji lotniczych.

Rejestr cywilnych statków powietrznych - historia

Rejestracja statków powietrznych rozpoczęła się w 1919 r. wraz z podpisaniem Konwencji Paryskiej. Wprowadziła ona obowiązek identyfikacji samolotów i przypisywania ich do jednego kraju. Natomiast w 1944 r. Konwencja Chicagowska uregulowała te zasady na poziomie globalnym. Stworzono wtedy międzynarodowy system identyfikacji statków powietrznych.

Polskie Linie Lotnicze LOT były jedną z pierwszych polskich instytucji zajmujących się lotnictwem cywilnym. Początkowo do rejestracji samolotów we flocie PLL LOT wykorzystywano znaki rozpoznawcze rozpoczynające się od liter SP - międzynarodowego kodu przypisywanego Polsce i określającego polską przynależność państwową. Nadawanie rejestracji statkom powietrznym PLL LOT było istotnym krokiem w stronę rozwoju polskiego lotnictwa cywilnego w kraju i na trasach międzynarodowych.

W jakim miejscu statków powietrznych znajduje się numer rejestracyjny?

Numer rejestracji samolotu znajduje się w kilku miejscach statku powietrznego. Najczęściej maluje się go w widocznych częściach kadłuba.

Międzynarodowy kod samolotowy znajdziemy najczęściej na tylnej części kadłuba - na ogonie. Jest zazwyczaj umieszczany jego z dolnej lub bocznej części. Numery znajdują się często także na bocznej części kadłuba lub skrzydłami statku powietrznego.

Znaki rejestracyjne na statkach powietrznych muszą być widoczne zarówno z powietrza, jak i z ziemi. Pozwala to na ich identyfikację przez służby kontroli ruchu lotniczego i w przypadku innych procedur administracyjnych.

Nadawanie rejestracji samolotom - rola Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego

Numer rejestracyjny samolotu nadaje organ nadzorujący lotnictwo cywilne w danym kraju. W Polsce, jak określają to zasady prowadzenia rejestru zgodne z ustawą Prawo lotnicze, zadanie prowadzenia polskiego rejestru należy do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. ULC prowadzi także Rejestr Cywilnych Statków Powietrznych.

Co ważne, każdy kraj ma swoją odpowiednią instytucję, która zajmuje się rejestracją statków powietrznych i nadawaniem im odpowiednich numerów.

W jaki sposób nadaje się międzynarodowy kod samolotowy?

Nadawanie numerów rejestracji statkom powietrznym odbywa się zgodnie z przepisami Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego i krajowymi regulacjami lotniczymi. Procedura różni się w zależności od kraju. Z tego powodu międzynarodowy kod samolotowy określa się również jako alfanumeryczne oznaczenie przynależności państwowej.

W Polsce proces rejestracji numerów samolotów rozpoczyna się od złożenia stosownego wniosku przez właściciela lub operatora maszyny do ULC. Wniosek musi zawierać dane statku powietrznego - typ samolotu, numer seryjny, rok produkcji oraz dane właściciela.

Upoważniony organ lotnictwa przydziela numer identyfikacyjny. Zarejestrowany samolot zostaje wpisany w krajowy rejestr cywilnych statków powietrznych. To publiczny dokument potwierdzający jego rejestrację.

Międzynarodowy kod samolotowy - jak odczytywać?

Numer rejestracyjny każdego ze statków powietrznych zawiera prefiks i sufiks. Składają się one zarówno z liter, jak i z grupy cyfr. Co dokładnie oznaczają te znaki rozpoznawcze i jak je odczytywać?

Prefiks numeru rejestracyjnego samolotu

Każdy międzynarodowy kod samolotowy rozpoczyna się od prefiksu będącego unikalnym kodem przypisanym do danego kraju. Są to tzw. znaki przynależności państwowej. Najczęściej składa się on z jednej lub dwóch liter. Na przykład litery SP używa się w Polsce, a literę G - w Wielkiej Brytanii. Litera N to natomiast oznaczenie Stanów Zjednoczonych.

Sufiks międzynarodowego kodu samolotowego

Po kodzie kraju następuje sufiks, identyfikujący konkretne statki powietrzne. Jest niepowtarzalny i przypisany do konkretnej maszyny. Dzięki temu pozwala określić typ samolotu.

Znaki rejestracyjne samolotu są grupą liter lub cyfr, indywidualną dla każdego statku powietrznego. Wg. zasad ULC, statki powietrzne mogą otrzymać trzy znaki (samoloty, śmigłowce, sterowce, balony) lub cztery znaki (szybowce, motoszybowce).

Międzynarodowy kod samolotowy a samoloty ultralekkie

Samoloty ultralekkie, tak jak każdy inny statek powietrzny, muszą otrzymać międzynarodowy kod samolotowy. Jednakże przepisy dotyczące ich rejestracji i eksploatacji są bardzo często uproszczone w porównaniu z większymi maszynami.

Wiele krajów dopuszcza uproszczone procedury rejestracyjne dla ultralekkich statków powietrznych, szczególnie jeśli są one wykorzystywane do celów rekreacyjnych. Co więcej, często operują one w niższej przestrzeni powietrznej, gdzie nie ma obowiązku kontaktu z kontrolą ruchu. Jednak, aby legalnie latać, wymagana jest rejestracja.

W jakim celu statki powietrzne otrzymują międzynarodowy kod samolotowy?

Rejestracja samolotów pełni w głównej mierze funkcję administracyjną, prawną i operacyjną. Zapewnia zgodność z przepisami, a także bezpieczeństwo w lotnictwie.

Statki powietrzne rejestruje się przede wszystkim dla celów identyfikacyjnych. Samolot może zostać łatwo rozpoznany dzięki przypisanemu mu unikalnemu numerowi rejestracyjnemu. Przyczynia się to do zwiększenia nadzoru i bezpieczeństwa. Zapisanie samolotu w rejestrze umożliwia monitorowanie jego stanu technicznego, przestrzegania przepisów lotniczych oraz historii eksploatacji statku powietrznego.

Rejestrowanie samolotów pozwala na nadanie znaków przynależności państwowej. W wyniku tego samolot zarejestrowany w danym kraju podlega przepisom i nadzorowi jego władz lotniczych. Zapisywanie statków powietrznych do rejestru pozwala im również na legalne latanie pomiędzy państwami.