Odszkodowanie za loty łączone - wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 6 października 2022 r. ma kluczowe znaczenie dla sposobu interpretacji pojęcia “lotu łączonego”. Zgodnie z nim odszkodowanie za lot łączony może być dochodzone również w przypadku, w którym operacja transportowa składa się z kilku lotów realizowanych przez niezwiązanych ze sobą prawnie przewoźników, jeżeli loty te zostały połączone przez biuro podróży i została na nie wystawiona jedna faktura oraz jeden bilet. W związku z tym pasażer, który odbył łączony lot z terenu UE i dotarł do miejsca docelowego z dużym opóźnieniem, może domagać się odszkodowania na podstawie Rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

Opis sprawy będącej przedmiotem sporu

Dnia 25 lipca 2018 r. pasażerka miała odbyć podróż z niemieckiego Stuttgartu do Kansas City w Stanach Zjednoczonych. W tym celu zawarła z biurem podróży umowę pośrednictwa w postaci jednego biletu na lot ze Stuttgartu do Zurychu w Szwajcarii obsługiwany przez szwajcarskie linie lotnicze Swiss, a także na dwa loty: z Zurychu do Filadelfii, a następnie z Filadelfii do Kansas City, które miały być realizowane przez American Airlines.

Co ważne, numer biletu znajdował się na kartach pokładowych wszystkich lotów, wskazywał on American Airlines jako usługodawcę i zawierał jednolity numer rezerwacji dotyczący całej trasy (tzw. “Filekey”).  Biuro podróży wystawiło jedną fakturę za całość wspomnianej trasy.

Lot ze Stuttgartu do Zurychu oraz lot z Zurychu do Filadelfii odbyły się zgodnie z planem. Z kolei lot z Filadelfii do Kansas City był opóźniony o ponad 4 godziny.

W związku z zaistniałym opóźnieniem, FlightRight, które zajmowało się tą sprawą, powołując się na Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r., domagało się przed niemieckim sądem odszkodowania od American Airlines w wysokości 600 Euro.

Przebieg postępowania

Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo, a jego decyzja została podtrzymana w postępowaniu apelacyjnym przez sąd w Stuttgarcie. Wówczas FlightRight wniosło skargę rewizyjną do sądu odsyłającego Bundesgerichtshof. 

W pierwszej kolejności sąd ten uznał,  że w niniejszej sprawie Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 znajduje zastosowanie, jeżeli trzy rozpatrywane loty składające się na przewóz ze Stuttgartu do Kansas City należy postrzegać jako „jedną całość” w rozumieniu orzecznictwa Trybunału UE. Bundesgerichtshof skłaniał się do uznania, że rezerwacja lotu za jedną cenę, na którą wystawia się jeden bilet na wszystkie loty pozwala uznać, że loty te są przedmiotem jednej rezerwacji. Sąd ten uznał też, że na podstawie Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 pasażer jest uprawniony do otrzymania odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, jeżeli przewoźnik ten, nie uczestnicząc w rezerwacji lub jej potwierdzeniu, pozwala, by pośrednik lub organizator wycieczek przyjął i zarejestrował taką rezerwację.

Jednak w drugiej kolejności sąd odsyłający wyraził wątpliwość, czy jeśli dwa z rozpatrywanych lotów, obsługiwane przez American Airlines, należy postrzegać jako lot łączony, to pojawia się pytanie, czy Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 znajduje zastosowanie w przypadku lotu ze Szwajcarii do państwa trzeciego. W związku z tym sprawa została skierowana do TSUE.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Trybunał uznał, że pasażerka, której dotyczy postępowanie główne, posiadała bilet, który w rozumieniu Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 stanowił dowód na to, że rezerwacja na całość trasy ze Stuttgartu do Kansas City została zaakceptowana i zarejestrowana przez organizatora wycieczek. Należy uznać, że podstawę takiej operacji transportowej stanowi jedna rezerwacja i że w konsekwencji jest to „lot łączony”. 

TSUE zwrócił uwagę na fakt, iż loty składające się na operację transportową były realizowane przez różnych przewoźników (Swiss International Air Lines i American Airlines), przy czym nie istniał między nimi żaden stosunek prawny. Jednak jak podkreślił Trybunał, nie istnieje przepis, który w takiej sytuacji wykluczałby rozumienie operacji jako lotu łączonego.
 

Komentarz prawny

W związku z tym zgodnie z decyzją TSUE, odszkodowanie za opóźniony lot powinno zostać wypłacone przez amerykańskiego przewoźnika. Odszkodowanie za lot łączony może być bowiem dochodzone w przypadku, w którym operacja transportowa składa się z kilku lotów realizowanych przez niezwiązanych ze sobą prawnie przewoźników, jeżeli loty te zostały połączone przez biuro podróży i została na nie wystawiona jedna faktura oraz jeden bilet. Nie mniej jednak z zaistniałej sytuacji linie lotnicze American Airlines mogą domagać się rekompensaty finansowej od biura podróży, z którym zawarły umowę.

David Janoszka - prawnik, specjalista w zakresie ochrony praw pasażerów z firmy AirCashBack dodaje: "Dotychczas odszkodowanie z tytułu zaburzenia lotu łączonego przysługiwało jedynie pasażerom, którzy zakupili loty bezpośrednio u przewoźnika lotniczego i przewoźnik nadał tym lotom jeden numer rezerwacji. W tej sytuacji poszkodowani byli pasażerowie, którzy w wyniku zaburzenia jednego z lotów utracili kolejny lot wykonywany w ramach rezerwacji zakupionej u pośrednika sprzedaży. Choć tacy pasażerowie mogli dotrzeć do miejsca docelowego z opóźnieniem przekraczającym 3 godziny, nie byli oni uprawnieni do odszkodowania, uwzględniając ten czas opóźnienia, ale pod uwagę brany był jedynie wymiar opóźnienia pojedynczego lotu – tego, który spowodował utratę kolejnego lotu. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozszerzył katalog osób uprawnionych do odszkodowania, traktując jednakowo pasażerów rezerwujących loty bezpośrednio u przewoźników lotniczych, jak i pasażerów kupujących loty połączone w jedną rezerwację przez pośrednika sprzedaży biletów.".

Jeśli przytrafił Ci się odwołany lub opóźniony lot łączony, który kwalifikuje się do uzyskania odszkodowania, daj znam znać! Wypełnij formularz zgłoszenia szkody dostępny na naszej stronie internetowej, a my zajmiemy się resztą!